Op vrijdag 29 november 2024 heeft de advocaat-generaal de Hoge Raad geadviseerd om het cassatie beroep van de Staat tegen het arrest van het gerechtshof Den Haag te verwerpen en daarmee het bevel om de export van F-35 onderdelen aan Israël te staken in stand te laten.
Op 12 februari 2024 heeft het gerechtshof Den Haag de Staat bevolen om iedere (feitelijke) uitvoer en doorvoer van F-35 onderdelen met eindbestemming Israël te (doen) staken. Naar het oordeel van het gerechtshof bestaat er een duidelijk risico dat Israël met de F-35 gevechtsvliegtuigen ernstige schendingen van het oorlogsrecht pleegt in de Gazastrook. De Staat is tegen dit arrest in cassatie gegaan en op 6 september heeft de Hoge Raad partijen gehoord.
De conclusie van de advocaat-generaal is een gezaghebbend advies aan de Hoge Raad. De organisaties Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum hebben op alle punten gelijk gekregen van de advocaat-generaal en hij heeft alle cassatieklachten van de Staat verworpen. Volgens de advocaat-generaal heeft het gerechtshof kunnen oordelen dat er een duidelijk risico bestaat dat met de F-35-gevechtsvliegtuigen van Israël ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht worden gepleegd in de Gazastrook en dat op grond van verschillende internationale regelingen waarbij Nederland partij is, de uitvoer van militaire goederen moet worden verboden als er zo’n duidelijk risico is.
Het is nu aan de Hoge Raad om definitief uitspraak te doen in cassatie. De uitspraak wordt in februari 2025 verwacht.
De organisaties worden bijgestaan door advocaten Liesbeth Zegveld en Thomas van der Sommen van Prakken d'Oliveira Human Rights Lawyers, en in cassatie door de cassatieadvocaten Philip Fruytier en Hugo Boom van het kantoor BarentsKrans.
Parallel aan de cassatie procedure loopt een tweede kort geding omdat Oxfam Novib c.s. hebben geconstateerd dat het arrest van het gerechtshof niet juist wordt nageleefd door de Staat. Uit Nederland geleverde F-35 onderdelen kunnen nog altijd (via de VS) in Israël eindigen (zie hier voor meer informatie). In dit tweede kort geding heeft de rechtbank Den Haag de vordering om een dwangsom te verbinden aan het arrest van 12 februari 2024 afgewezen. Oxfam Novib c.s. zijn tegen dit vonnis in hoger beroep gegaan.
Bijlagen
- Conclusie advocaat-generaal mr. P. Vlas: Parket bij de Hoge Raad 29 november 2024, ECLI:NL:PHR:2024:1279
- Nieuwsbericht Hoge Raad
- Persbericht Oxfam Novib c.s.
[Bron: R. Sullivan, 'Two Israeli F-35 "Adirs", Israel' (via Picryl Media)]
Eerdere berichten
- Gaza | Zitting 6 september bij Hoge Raad over staken F-35 wapenexport aan Israël door Nederland
- Arrest Hof Den Haag: (inz. Gaza) Nederland moet stoppen met export van F-35 vliegtuigonderdelen aan Israël
- 12 februari 2024 uitspraak/livestream (turbo)spoedappel Oxfam Novib c.s. over beëindigen F-35 wapenexport aan Israel door Nederland
- Gaza | Zitting (turbo)spoedappel van Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum over beëindigen F-35 wapenexport aan Israel door Nederland: 22 januari 2024
- Kort geding inzake Gaza: maandag 4 december 2023, 10:00 uur (rechtbank Den Haag) / livestream
- Kort geding tegen Nederland wegens bijdrage aan grootschalige en ernstige schendingen van het oorlogsrecht door Israël in Gaza