Gezamenlijke verklaring van de organisaties Global Witness, HEDA, Re:Common en The Corner House
Met grote teleurstelling hebben wij kennisgenomen van het bericht dat het strafrechtelijk onderzoek tegen Shell aangaande de vermeende corruptie bij de verkrijging van het Nigeriaanse olieveld OPL245 is beëindigd en de zaak tegen Shell is geseponeerd. Onze vier organisaties hebben in 2017 aangifte gedaan tegen Shell wegens deze vermeende corruptie.
Het Nederlandse Openbaar Ministerie had eerder te kennen gegeven dat het voldoende bewijs zag om een strafzaak tegen Shell te beginnen voor een aantal strafbare feiten.[1]
Het Openbaar Ministerie stelt nu gedwongen te zijn de zaak te beëindigen op grond van het ne-bis-in-idem beginsel, nadat een vergelijkbare strafzaak in Italië tegen Shell en het oliebedrijf Eni recentelijk werd beëindigd. Die beëindiging was het gevolg van een controversieel besluit van het Italiaanse Openbaar Ministerie om het appèl in te trekken dat was ingesteld tegen de eveneens controversiële vrijspraak in eerste aanleg.
Door het Nederlandse sepotbesluit zal Shell zich nu niet hoeven te verantwoorden voor een Nederlandse rechtbank, ondanks het feit dat het Openbaar Ministerie wel een vervolgbare zaak zag.
De Nederlandse opsporingsdiensten hebben tot op heden aanzienlijke (tijds)investeringen gedaan in dit strafrechtelijk onderzoek. Dit roept vragen op in hoeverre de internationale samenwerking in dit soort zaken tot risico's kan leiden wanneer de landen waarmee wordt samengewerkt, zoals in dit geval Italië, een zwakkere interpretatie lijken te geven aan de gezamenlijke internationale verdragsverplichtingen en de strijd tegen corruptie.
Als aangevers in deze zaak onderzoeken wij momenteel welke juridische routes nog bewandeld kunnen worden. Daarnaast blijven wij aandacht vragen voor deze zaak bij internationale instellingen die zich bezig houden met de strijd tegen corruptie en waarbij zowel Nederland als Italië zich hebben aangesloten.
Global Witness, United Kingdom
HEDA, Nigeria
Re:Common, Italy
The Corner House, United Kingdom
[1] https://nos.nl/artikel/2273944-strafzaak-tegen-shell-over-mogelijke-omkoping-in-nigeria.