In 2014 stelde de Javaanse heer Yaseman de Nederlandse Staat aansprakelijk voor het feit dat hij, gedurende zijn gevangenschap en ondervraging op Java in 1947, door het Nederlandse leger was mishandeld. De rechtbank Den Haag acht het bewezen dat een Nederlandse soldaat en zijn Javaanse handlanger inderdaad de schedel van de gevangengenomen Yaseman met een stok hadden ingeslagen en een sigaret op zijn hoofd hadden uitgedrukt. De rechtbank verklaarde vervolgens voor recht dat de Nederlandse Staat aldus onrechtmatig had gehandeld jegens Yaseman.
De rechtbank heeft Yaseman immateriële schadevergoeding toegekend en nam daarbij in aanmerking dat:
“[D]eze gedragingen plaatsvonden tijdens gevangenschap, terwijl Yaseman in een volkomen afhankelijke positie verkeerde, zonder te weten waar hij aan toe was en wat hem verder mogelijk te wachten stond. Met de gedragingen is opzettelijk pijn en leed toegebracht […] De rechtbank acht het buiten redelijke twijfel dat Yaseman terwijl een en ander plaatshad angsten heeft doorgestaan en dat hij ten gevolge van het gebeurde psychisch heeft geleden.”
Naast de eerder genoemde, bewezen mishandelingen had Yaseman ook gesteld dat hij mishandeld was door middel van elektrocutie. Ook kreeg hij via een slang water toegediend waarna Nederlandse militairen met kracht tegen zijn buik schopten. De rechtbank overwoog weliswaar dat er voor deze twee feiten onvoldoende aanvullend bewijs voorhanden was, maar dat zij het (heel wel) mogelijk achtte dat ook deze feiten hadden plaatsgevonden op de door Yaseman omschreven wijze.
De heer Yaseman heeft het einde van deze rechtszaak helaas niet meer kunnen meemaken. Hij overleed in de zomer van 2017, kort voordat zijn letsel en littekens door een deskundige zouden worden onderzocht en enkele weken nadat hij op Java middels een videoverbinding door de rechtbank Den Haag als getuige was gehoord.
De heer Yaseman werd bijgestaan door advocaten Liesbeth Zegveld en Brechtje Vossenberg.
Lees hier de uitspraak.
Eerdere berichten
- Nederland aansprakelijk gesteld voor marteling op Java in 1947
- Pleidooi voor archiefonderzoek geweld Nederlands-Indië, tijdens comparitiezitting 8 oktober 2015
- Nederland aansprakelijk voor verkrachting vrouw in Ned.-Indië; Staat moet onderzoek in Nationaal Archief toestaan
- Rechtbank gelast onderzoek naar slachtoffer van foltering in voormalig Nederlands Indië (Java, 1947)